شیرین هاتنەر پێی وایە کە سیاسەتی زیاترین گوشاری ترامپ بووەتە هۆی پتەو بوونەوەی بڕیاری ئێران بۆ بەرخۆدان لە بەرانبەر واشنتۆن.

دوابەدوای دەرکەوتنی ناڕاست بوونی هەژماری حشمەت عەلەوی و پێوەندیی لە گەڵ مونافقین، کەناڵی ڕاشاتودەی لە ڕۆڵێ ئەو فیرقە لە بڕیارە گشتییەکانی دەوڵەتی ئەمریکا لە سەر ئێران لەوانە چوونە دەرەوەی لە بەرجام هەواڵی دا.

به‌غدادی‌ له‌ ناوچه‌یه‌كی‌ رۆژئاوای‌ موسڵ بووه‌ پێشتر، له‌وێ‌ سه‌رپه‌رشتی‌ فرۆشتنی‌ نه‌وتی‌ كردووه‌ به‌ قاچاغ وه‌ك سه‌رچاوای‌ داهات بۆ رێكخراوه‌كه‌ی‌

ده‌کرێ پێکدادانه‌کانی نێوان گرووپه‌ جۆراوجۆره‌کانی یه‌کێتیی نیشتمانیی کوردستان په‌لکێشی بنبه‌ست بکرێت به‌ڵام پێش له‌وه‌ به‌رهه‌ڵستکارانی ناو یه‌کێتی نیشتمانی کوردستان سه‌ره‌نجه‌کانیان به‌ره‌و ئه‌و شته‌ی ڕاکێشاوه‌ که‌ به‌ کرده‌وه‌ی نهێنی شایانی لۆمه‌کردنی گرووپێکی تینووی ده‌سه‌ڵات له‌ ناو ئه‌و حزبه‌ وه‌سفی ده‌که‌ن.

سیروان بارزانی فه‌رمانده‌ی میحوه‌ری گوێر و مه‌خموور له‌ باکووری عێراق به‌ ئاماژه‌ به‌م بابه‌ته‌ که‌ هێزه‌کانی پێشمه‌رگه‌ له‌ ئۆپه‌راسیۆنی ئازادکردنی مووسڵ ناچنه‌ ناو شاره‌که، ڕوونیشی کرده‌وه‌: ئه‌و شته‌ی‌ که‌ حکوومه‌تی کوردستان له‌ بابه‌تی ئۆپه‌راسیۆنی مووسڵ جه‌خت ده‌کاته‌سه‌ری، بابه‌تی پاش داعشه.

له‌ سه‌رده‌می سه‌رۆک کۆماری جۆرج ده‌بلیوو بووش، کاندالیزا ڕایس به‌ شێوه‌یه‌کی ئاشکرا وتی که‌ ناوچه‌ی ڕۆژهه‌ڵاتی ناڤین بۆ 22 وڵات دابه‌ش ده‌کرێت. له‌ بنه‌ڕه‌تدا ئه‌و پڕۆسه‌ پێش له‌ کوڕه‌که‌ی بووش و ڕایس، جۆرج ده‌بلیوو بووش ده‌ستی پێکردبوو.

ۆ گه‌شه‌دان به‌ زاراوه‌کان. به‌ ئه‌کتیڤبکرێن. چ له‌ ئاستی چاپه‌مه‌نی و چه‌ له‌ ئاستی رایه‌ڵه‌ ته‌له‌فزیۆنیه‌کاندا. که‌ به‌ داخه‌وه‌ له‌ ته‌له‌فزیونیه‌ ئاسمانییه‌کانی باشوور زاراوه‌کانی هه‌ورامی وله‌کی وکه‌لهور پشتگوێ خراون. ئه‌مه‌ش که‌لێنێکی گه‌وره‌یه‌وه‌ و ئه‌بێ قه‌ره‌بوو بکرێته‌وه‌. پێویسته‌ ئێمه‌ش بۆ بونیادنانی هاودڵی وجمێنی ئیرادی وخۆویست، له‌ بنپاڵی گه‌شه‌ی زمانی یه‌کگرتووی ئیستاندارد، زاراوه‌کانیش فه‌رامۆشنه‌که‌ین وله‌مه‌رگ بیانپارێزین.

دوکتۆر سه‌لاحه‌دین خه‌دیوی ڕۆژنامه‌وان له‌ یاداشتێک که‌ ڕاده‌ستی کوردپرێسی کردووه‌، ده‌ستی داوه‌ته‌ تاوتوێکردنی بزووتنه‌وه‌ی کورده‌کانی عێراق.

کوومه‌تی هه‌رێمی کوردستان و ده‌وڵه‌تی عێراق پاش چه‌ندین مانگ کێشه‌ و ناکۆکی، یه‌که‌مین هه‌نگاوه‌کانی له‌ ڕێگای هاوکاری له‌ بواری هه‌نارده‌کردن و داهاته‌ نه‌وتییه‌کان هه‌ڵگرتووه‌. ڕۆژی سێشه‌ممه‌ی ڕابردوو دوو لایه‌ن ڕێککه‌وتن که‌ به‌ شێوه‌ی هاوبه‌ش ڕۆژانه‌ لانی زۆر 150000 به‌رمیل له‌ نه‌وتی به‌رهه‌مهێنراو له‌ کێڵگه‌ نه‌وتییه‌کانی چه‌ند لایه‌نه‌ی پارێزگا شوێنی کێشه‌له‌سه‌ری که‌رکووک هه‌نارده‌ بکه‌ن. ئه‌م کێڵگه‌ نه‌وتییانه‌ له‌ مانگی مارچ داخرابوون. له‌م ڕێککه‌وتننامه‌یه‌ تا ئێستا گه‌وره‌ترین پرسه‌کانی جێناکۆکی نێوان ده‌وڵه‌ته‌کانی هه‌ولێر و به‌غدا له‌به‌رچاو نه‌گیراوه‌. ئه‌م پرسانه‌ بریتین له‌ مافی حکوومه‌تی هه‌رێمی کوردستان بۆ هه‌نارده‌کردنی نه‌وت به‌ شێوه‌ی سه‌ربه‌خۆ و پشکی هه‌رێمی کوردستان له‌ بودجه‌ی عێراق. له‌ ڕاستیدا ورده‌کارییه‌کانی ڕێککه‌وتنه‌ ئاماژه‌پێکراوه‌که‌ جووڵه‌ی عێراق به‌ره‌و پێکهاته‌یه‌کی سیاسی چه‌ند پارچه‌تر و به‌ شێوه‌یه‌کی به‌رچاو فیدڕاڵ زه‌ق تر ده‌کات.

اکرێ به‌ له‌به‌رچاوگرتنی پێکدادانه‌کانی باکووری سووریا به‌په‌له‌ به‌و ده‌ره‌نجامه‌ بگه‌یێن که‌ گۆڕانکارییه‌ خێراکانی ئه‌م مانگه‌- له‌وان یه‌که‌مین ئۆپراسیۆنی سه‌ربازی تورکیا له‌ سووریا و یان یه‌کده‌نگی به‌هێزی ڕووسیا له‌گه‌ڵ ئێران- بتوانن گۆڕین له‌ شه‌ڕێکی ناوخۆیی دروست بکه‌ن که‌ زیاتر له‌ پێنج ساڵ درێژه‌ی بووه‌ به‌ڵام ڕه‌نگه‌ ئه‌و گۆڕانکارییانه‌ خاڵێکی وه‌رچه‌رخان بۆ کورده‌کانی سووریا و کورده‌کان بێت.

له گه‌رماوگه‌رمی ئه‌م ڕووداوانه‌ شه‌ڕی خوێنینی وڵاتی تورکیا له‌گه‌ڵ پارتی کرێکارانی کوردستان (PKK)‌ هێشتاکه‌ به‌رده‌وامه‌. تورکیا به‌ شێوه‌یه‌کی به‌رچاو ئۆپراسیۆنه‌کانی که‌م کردووه‌ته‌وه‌ به‌ڵام په‌که‌که‌ هێشتاکه‌ وه‌کوو پێشوو هێرشه‌کانی درێژه‌ ده‌دات.

عێراق و هه‌رێمی کوردستان- له‌م نووسراوه‌دا نووسه‌ر هه‌وڵی ئەوە دەدات که‌ وەڵامێک بەم پرسیاره‌ کورته‌ بداته‌وه‌ که‌ ئه‌و هۆکارانه‌ی له‌م ماوه‌ کاتییه‌ دیاریکراوه‌دا مه‌سعوود بارزانی ناچار دەکەن ڕوو بکاته‌ دانوستانکردن له‌گه‌ڵ هه‌موو پارته‌کانی هه‌رێمی کوردستان، چییه‌؟

عێراق و کورده‌کانی له‌ ناوچه‌یه‌کی پڕکێشه‌ به‌ره‌وڕووی ته‌نگژه‌ی زۆرن. دروست بوونی عێراقی فیدڕاڵ و لامه‌رکه‌زییه‌ت به‌ڵام به‌هێز ده‌توانێت موته‌که‌ی شه‌ڕ و پێکادانه‌کانی ناوخۆی کورده‌کان بێت.

ئۆجه‌لان به‌ وتنی ئه‌وه‌ی که‌ "ئه‌گه‌ر ئه‌م پڕۆسه‌ ڕابگیردرێت، سه‌رله‌نوێ میکانیزمی کووده‌تا ده‌ستیپێده‌کاته‌وه‌"، به‌ شێوه‌یه‌کی ئاگادارانه‌ له‌ پڕۆسه‌یه‌ک که‌ له‌ناوچووه‌ هیچ ده‌ستێوه‌ردانێکی ئه‌نجام نه‌داوه‌ و له‌ جێگه‌ی خۆیدا به‌ بێ ئه‌وه‌ی کاردانه‌وه‌یه‌ک نیشان بدات، ڕووخاندنی ئه‌و پڕۆسه‌یه‌ بینی چونکه‌ له‌ کتێبی "یادداشته‌کانی ئیمرالی" به‌ شێوه‌ی به‌رده‌وام دووپاتی ده‌کاته‌وه‌ "ئه‌گه‌ر ئه‌م پڕۆسه‌ ڕابگیردرێت، ته‌نانه‌ت ئه‌گه‌ر حکوومه‌ت به‌ بکوژه‌وه‌ له‌گه‌ڵ من دیدار بکات، من هیچ ده‌ستێوه‌ردانێک ئه‌نجام ناده‌م."

«سرحد شنگالی» مسئول دیپلماسی نیروهای مدافع شنگال، ضمن اشاره‌ به‌ اینکه‌ ترکیه و هم‌پیمانانش با ایجاد پایگاه در نزدیکی موصل قصد دارند نقشه خود برای تجزیه عراق و سوریه و وصل آن به خود را عملی کنند، حزب دمکرات کردستان به‌ رهبری بارزانی را نیز متهم به‌ درپیش گرفتن سیاست هایی در راستای منافع نیروهای پدیدآورنده‌ داعش متهم کرد.